بیماری های ناخن؛ علائم، دلایل و روش های درمان و پیشگیری
بر اساس تجربه بسیاری از مراجعان کلینیک پودولوژی فرسام، افراد بیان میکنند که برای مدت طولانی با بیماری های ناخن زندگی کردهاند، بدون آنکه از منشأ یا روش درمان آن آگاهی داشته باشند. حتی برخی از خانمها برای پنهان کردن ظاهر ناخوشایند ناخنهایشان، به طور مداوم از ناخن مصنوعی استفاده میکردند؛ در حالی که این کار خود موجب تشدید علائم بیماری میشده است.
ناخنها تنها بخش زیبایی بدن نیستند؛ بلکه میتوانند بازتابی از وضعیت سلامت کلی بدن باشند. تغییر در رنگ، ضخامت یا بافت ناخنها ممکن است نشانهای از مشکلات داخلی یا بیماریهای موضعی باشد. به همین دلیل، در این مقاله با رایجترین بیماریهای ناخن، علل بروز آنها و راهکارهای درمانی و پیشگیرانه آشنا خواهیم شد.
ویژگی ناخن های سالم
ناخن سالم معمولاً نشانهای از سلامت عمومی بدن است. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، ویژگیهای ناخن سالم شامل موارد زیر است:
-
سطح صاف و یکنواخت:
روی ناخن نباید فرورفتگی، برجستگی یا شیارهای عمیق وجود داشته باشد. -
رنگ یکنواخت و طبیعی:
رنگ ناخنهای سالم معمولاً صورتی کمرنگ یا بژ طبیعی است و تغییر رنگ قابلتوجهی (مثل زردی، تیرگی یا سفیدی کامل) ندارد. -
ضخامت متعادل:
نه بیش از حد ضخیم هستند و نه بیش از حد نازک یا شکننده. -
بدون لکه یا خطوط غیرعادی:
وجود لکههای سفید کوچک گاهی بهدلیل ضربه طبیعی است، اما در حالت کلی ناخن سالم باید بدون لکه و تغییر رنگ باشد. -
رشد منظم:
ناخنهای سالم بهطور مداوم و با سرعت طبیعی رشد میکنند (حدود ۲ تا ۳ میلیمتر در ماه برای ناخنهای دست). -
فاقد پوستهپوسته شدن یا ترک خوردن:
لبههای ناخن نباید دچار شکستگی یا ترکهای مکرر شوند. -
فاقد درد یا التهاب اطراف ناخن:
پوست اطراف ناخن نباید قرمز، متورم یا دردناک باشد.
به طور خلاصه، ناخن سالم باید ظاهری صاف، تمیز، براق و بدون تغییر رنگ یا شکل غیرعادی داشته باشد.
به نقل از سایت mayoclinic اگر متوجه هر یک از موارد زیر شدید، لازم است با پزشک عمومی یا پودولوژیست مشورت کنید:
- Changes in color, such as a color change to the whole nail or a dark streak under the nail.
- Changes in nail shape, such as curled nails.
- Nails that get thinner or thicker.
- Dents in the nails that look like small punctures, called pits, or grooves in the nails.
- The nail pulling away from the skin around it.
- Bleeding around the nails.
- Swelling or pain around the nails.
- Failure of nails to grow.
تغییر رنگ ناخن (تغییر رنگ کامل ناخن یا ایجاد رگههای تیره در زیر آن)
تغییر شکل ناخن (مثلاً خمیده یا قاشقی شدن آن)
نازک یا ضخیم شدن غیرعادی ناخنها
وجود فرورفتگیهای نقطهای یا شیارهای عمیق در سطح ناخن
جدا شدن ناخن از پوست اطراف
خونریزی در اطراف ناخنها
تورم یا درد در اطراف ناخن
متوقف شدن رشد ناخنها
شایع ترین بیماری های ناخن
-
قارچ ناخن (Onychomycosis): از شایعترین بیماری های ناخن که باعث تغییر رنگ به زرد، ضخیم شدن و خرد شدن ناخن میشود.
-
خطوط و فرورفتگیها (Beau’s lines): خطوط افقی روی سطح ناخن که معمولاً در نتیجه استرس شدید، تب بالا یا سوءتغذیه ایجاد میشوند.
-
ناخن قاشقی (Koilonychia): در این حالت سطح ناخن به سمت بیرون قوس پیدا میکند و معمولاً نشانهای از کمخونی است.
-
پریونیشیا (Paronychia): عفونت پوست اطراف ناخن که اغلب به دلیل ورود قارچ یا باکتری به بافت ایجاد میشود.
-
ناخنهای شکننده یا ترکخورده: این مشکل ممکن است بر اثر کمبود ویتامینها یا تماس مکرر ناخن با آب و مواد شوینده به وجود آید.
دلایل بروز بیماریهای ناخن
بیماری های ناخن میتوانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند. از مهمترین عوامل بروز این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
عفونتهای قارچی یا باکتریایی
-
کمبود ویتامینها و مواد معدنی بهویژه بیوتین، آهن و روی
-
وارد شدن ضربه فیزیکی به ناخن
-
بیماریهای داخلی مانند دیابت، پسوریازیس و اختلالات تیروئید
-
تماس مکرر با مواد شیمیایی و شویندهها
-
رعایت نکردن بهداشت مناسب ناخن و دستها
روش های درمان بیماری های ناخن
بسته به نوع بیماری و شدت آن، راهکارهای درمانی میتواند متفاوت باشد. درمان صحیح معمولاً پس از تشخیص دقیق علت مشکل توسط پزشک یا پودولوژیست تعیین میشود. برخی از مؤثرترین روشهای درمان بیماری های ناخن عبارتاند از:
-
داروهای ضد قارچ خوراکی یا موضعی:
برای درمان عفونتهای قارچی ناخن، معمولاً از داروهای ضد قارچ مانند تر بینافین یا ایتراکونازول استفاده میشود. درمان این نوع عفونتها ممکن است چندین ماه طول بکشد، زیرا ناخن باید کاملاً رشد کرده و جایگزین بافت آلوده شود. -
پمادهای آنتیبیوتیکی برای عفونتهای باکتریایی:
در صورتی که عامل بیماری باکتری باشد، پزشک معمولاً پماد یا کرم آنتیبیوتیکی تجویز میکند. در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به مصرف آنتیبیوتیک خوراکی نیز باشد تا عفونت بهطور کامل برطرف شود. -
مکملهای تغذیهای برای تقویت ناخنها:
کمبود ویتامینها و مواد معدنی، بهویژه بیوتین، آهن، روی و ویتامین D، میتواند باعث شکنندگی یا تغییر شکل ناخن شود. مصرف مکملها یا اصلاح رژیم غذایی با مشورت پزشک، به بهبود رشد و استحکام ناخنها کمک میکند. -
رعایت نکات مراقبتی روزانه:
کوتاه و تمیز نگه داشتن ناخنها، خشک نگه داشتن دستها پس از شستوشو، استفاده از دستکش هنگام تماس با مواد شوینده و مرطوبکننده مناسب برای پوست اطراف ناخن از اقدامات مؤثر برای پیشگیری و تسریع روند درمان هستند. -
لیزر درمانی برای موارد پیشرفته قارچ ناخن:
در مواردی که درمان دارویی تأثیری نداشته باشد، از لیزر درمانی برای از بین بردن قارچ و باکتریهای عمقی استفاده میشود. این روش غیرتهاجمی است و در چند جلسه انجام میشود.
نکته مهم:
انجام خودسرانه درمانهای خانگی بدون تشخیص دقیق میتواند باعث تشدید علائم و گسترش عفونت شود. بنابراین، پیش از هرگونه اقدام درمانی، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
درمان خانگی بیماری های ناخن
در صورتی که مشکل ناخن در مراحل اولیه و خفیف باشد، میتوان از درمانهای خانگی برای بهبود وضعیت و جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده کرد. این روشها ساده، در دسترس و در بسیاری از موارد مؤثر هستند.
با این حال، در صورت بروز درد، التهاب یا عفونت شدید، لازم است حتماً با پزشک مشورت شود.
۱. سرکه سیب برای قارچ ناخن
چرا مفید است؟
سرکه سیب خاصیت ضدقارچ و ضدباکتری قوی دارد و میتواند رشد قارچها را مهار کند.
روش استفاده:
روزانه یکبار ناخنها را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در محلولی شامل مقدار مساوی آب و سرکه سیب قرار دهید، سپس آنها را کاملاً خشک کنید.
نکته:
در صورت احساس سوزش یا تحریک پوست، نسبت سرکه را کمتر کنید یا دفعات استفاده را کاهش دهید.
۲. روغن درخت چای (Tea Tree Oil) برای قارچ و عفونت ناخن
چرا مفید است؟
این روغن یک ضدقارچ طبیعی و بسیار قوی است که میتواند باکتریها و قارچهای سطح ناخن را از بین ببرد.
روش استفاده:
یک تا دو قطره روغن درخت چای را با مقدار کمی روغن نارگیل یا زیتون رقیق کرده و روزی دو بار روی ناخن بمالید.
۳. روغن نارگیل برای ناخنهای شکننده
چرا مفید است؟
روغن نارگیل سرشار از اسیدهای چرب مفید است و خاصیت ضدباکتری و مرطوبکنندگی دارد.
روش استفاده:
هر شب قبل از خواب، مقداری روغن نارگیل گرمشده را به ناخنها و پوست اطراف آن بمالید و چند دقیقه ماساژ دهید. این کار باعث تقویت، نرمی و درخشش ناخنها میشود.
۴. آبلیمو برای درخشندگی و ضدعفونی ناخنها
چرا مفید است؟
آبلیمو خاصیت روشنکنندگی و ضدعفونی دارد و به از بین رفتن لکها و زردی ناخن کمک میکند.
روش استفاده:
هفتهای دو بار ناخنها را حدود ۱۰ دقیقه در آبلیمو یا ترکیب آبلیمو و روغن زیتون قرار دهید، سپس آنها را شسته و خشک کنید.
۵. جوششیرین برای قارچ و بوی ناخن
چرا مفید است؟
قارچها در محیط اسیدی رشد میکنند و جوششیرین با خاصیت قلیایی خود، این محیط را خنثی کرده و از رشد قارچ جلوگیری میکند.
روش استفاده:
دو قاشق غذاخوری جوششیرین را در آب گرم حل کرده و ناخنها را ۱۵ دقیقه در آن قرار دهید. این کار را هفتهای ۳ تا ۴ بار تکرار کنید.
۶. مکملهای تغذیهای برای تقویت ناخن
چرا مفید است؟
ویتامینها و مواد معدنی مانند بیوتین (B7)، ویتامین E، زینک و آهن نقش مهمی در سلامت و استحکام ناخنها دارند.
روش استفاده:
با رعایت رژیم غذایی متعادل شامل تخممرغ، آجیل، سبزیجات برگدار، ماهی و حبوبات، میتوان این مواد را بهصورت طبیعی دریافت کرد. در صورت نیاز، با مشورت پزشک از مکملهای تغذیهای نیز استفاده شود.
توجه:
درمانهای خانگی در مراحل اولیه بیماری مؤثرند، اما در موارد پیشرفته یا عفونی، بهتر است درمانهای تخصصی زیر نظر پزشک انجام شود تا از گسترش عفونت یا آسیب دائمی به ناخن جلوگیری شود.
روشهای پیشگیری از بیماری های ناخن
همانطور که همیشه گفته میشود، پیشگیری بهتر از درمان است. با رعایت چند نکته ساده میتوان از بروز بسیاری از بیماری های ناخن جلوگیری کرد و سلامت آنها را حفظ نمود:
-
ناخنها را تمیز، خشک و کوتاه نگه دارید:
رطوبت و آلودگی میتواند زمینهساز رشد قارچ و باکتری شود. خشک و کوتاه نگه داشتن ناخنها از ایجاد عفونت جلوگیری میکند. -
از پوشیدن کفشهای تنگ خودداری کنید:
فشار زیاد روی ناخنهای پا میتواند باعث تغییر شکل، فرو رفتن ناخن در گوشت یا عفونت شود. -
در هنگام تماس با مواد شوینده از دستکش استفاده کنید:
مواد شیمیایی موجود در شویندهها باعث خشکی و شکنندگی ناخن میشوند. استفاده از دستکش محافظ بهترین راه برای جلوگیری از این آسیب است. -
از لاکها و پاککنندههای بیکیفیت استفاده نکنید:
محصولات بیکیفیت ممکن است حاوی مواد شیمیایی مضر باشند که به مرور زمان به بستر ناخن آسیب میزنند. -
رژیم غذایی غنی از ویتامینها و پروتئین داشته باشید:
مصرف مواد غذایی حاوی بیوتین، آهن، روی و پروتئین به رشد و استحکام ناخنها کمک میکند. -
ابزار مانیکور و پدیکور را استریل نگه دارید یا از وسایل یکبار مصرف استفاده کنید:
استفاده از وسایل غیراستریل در سالنهای زیبایی یا در منزل، یکی از شایعترین راههای انتقال عفونتهای قارچی و باکتریایی به ناخن است.
چه زمانی باید به پودولوژیست مراجعه کنیم؟
در برخی موارد، مشکلات ناخن فراتر از ظاهر ناخوشایند هستند و میتوانند نشانهای از عفونت یا بیماریهای زمینهای باشند. اگر با هر یک از علائم زیر روبهرو شدید، بهتر است در اولین فرصت به پودولوژیست (متخصص درمان بیماریهای ناخن و پا) مراجعه کنید:
-
عفونتهای مکرر در اطراف ناخن
-
تغییر رنگ یا ضخیم شدن ماندگار ناخنها
-
درد، التهاب یا ترشح چرکی در ناحیه ناخن
-
بلند شدن یا جدا شدن ناخن از بستر اصلی
پودولوژیست با بررسی دقیق وضعیت ناخن، علت اصلی مشکل را تشخیص داده و بهترین روش درمانی، اعم از دارویی، لیزری یا مراقبتی را پیشنهاد میدهد.
جمعبندی
ناخنها فقط عنصری برای زیبایی نیستند؛ بلکه میتوانند زنگ هشدار مهمی از وضعیت سلامت بدن باشند. تغییر در رنگ، ضخامت یا فرم ناخن ممکن است نشانهای از مشکلات پوستی، عفونی یا حتی بیماریهای داخلی باشد.
با شناخت بهموقع علائم، رعایت بهداشت، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به پودولوژیست، میتوان از بسیاری از بیماریهای ناخن پیشگیری کرد و سلامت این بخش مهم از بدن را حفظ نمود.
درمان در کلینیک پودولوژی فرسام
کلینیک پودولوژی فرسام در کرج، با تیمی متخصص و مجرب در زمینه مراقبت و درمان ناخن، همراه با استفاده از روشهای نوین درمانی آماده ارائه خدمات به مراجعان است. هدف ما ارائه درمانی سریع، مؤثر و با کمترین عارضه است تا بیماری های ناخن شما به بهترین شکل برطرف شود.
اگر با بیماریهای ناخن از جمله ناخن فرو رفته در گوشت، ناخن جدا شده از بستر، قارچ ناخن و سایر اختلالات ناخن مواجه هستید، میتوانید از خدمات مشاوره رایگان کلینیک بهرهمند شوید:
-
تماس مستقیم با کارشناسان کلینیک فرسام و دریافت مشاوره رایگان.
-
ارسال عکس ناخن از طریق واتساپ و دریافت نظر تخصصی پودولوژیست.
-
رزرو آنلاین نوبت ویزیت برای مراجعه حضوری و بررسی دقیق وضعیت ناخنها.
تشخیص بهموقع و درمان سریع بیماریهای ناخن، بهترین راه برای حفظ سلامت ناخنها و جلوگیری از عوارض بیشتر است.
سلام وقتتون بخیر آیا ضخیم شدن ناخن همیشه نشانه قارچه؟ یا ممکنه دلایل دیگری هم داشته باشه؟
سلام ضخامت ناخن هم میتونه قارچ باشه و هم میتونه علت زمینه ای مثل فشار زیاد بر اثر کفش یا علت های دیگه ای داشته باشه . برای راهنمایی بهتر میتونید همین حالا به ما پیام بدید و عکس ارسال کنید .
آیا استفاده از لاک یا کاشت ناخن باعث بروز بیماری ناخن میشه؟
کاشت ناخن یا لاک ژل ها بعلت ایجاد فشار و همچین فراهم کردن محیط تاریک ( ناخن های مصنوعی ) باعث میشن قارچ ها رشد بیشتری داشته باشن